AŞINAN DİŞLERİME NE YAPABİLİRİM ? - Estetik Diş Hekimliği Antalya
AŞINAN DİŞLERİNİZİ SAKLAMAKTAN YORULDUNUZ MU ?
Öncelikle dişler neden aşınır, diş aşınması nedir sorularını cevaplayalım.
Diş aşınması nedir ?
Diş aşınması diş dokusunda herhangi bir etken nedeniyle meydana gelen madde kaybıdır. Nedenleri değişmekle birlikte kişiden kişiye ölçüsü de değişebilmektedir. Yaş ilerledikçe miktarı genellikle artar ki diş aşınma seviyesinin normal mi yoksa aşırı mı olduğuna karar vermemizde yaşın da önemi vardır. Bruksizm adını verdiğimiz diş sıkma problemi sonucunda da dişlerde aşınmalar meydana gelebilir.
Dişler Neden Aşınır ?
Diş hekimliğinde sınıflama şeklinde düşünürsek biz aşınmaları üçe ayırırız :
- Atrizyon
- Abrazyon
- Erozyon
1. ATRİZYON
Atrizyon dediğimiz aşınma şekli dişlerin birbiriyle teması sonucu ortaya çıkar. Bu temaslar normal insanlarda yutkunma esnasında maksimum kuvvete ulaşır. Oklüzal kuvvetler sonucu oluşturulan maksimum
çiğneme basıncı insanda 20-60 kg. arasında değişim
gösterebilir. Çiğneme basıncı ortalama değerler ile; ön bölgede
kesici dişler arasında 20 kg., köpek dişlerinde 50 - 60
kg., küçük azı dişlerinde 30 - 40 kg., büyük azı
dişlerinde 40 - 50 kg. olarak belirlenmektedir. Bruksizmli hastalarda 100kg üstü değerlere
ulaşabilir.
Çiğneme kuvvetleri sonucu, dişlerin birbirleri ile
temas süreleri çiğneme ve yutkunma
fonksiyonlarında farklı değerler göstermektedir. Bu
süreler; Çiğneme fonksiyonunda; 0.10 - 0.15 sn., Yutma fonksiyonunda, 0.2 -0.6 sn. kadardır.
Bu fizyolojik sürelere ek olarak bruksizm(diş sıkma) durumunda dişler arası günlük temas süreleri artar ve dişlerdeki aşınma miktarı anormal derecelere ulaşabilir.
- Karışılıklı diş yüzeylerinde karşıt dişin çıkıntıları şeklinde oluşan göçükler görülebilir ya da diş yüzeyi tüm girintili çıkıntılı özelliklerini yitirip dümdüz parlak bir yüzey alabilir.
- Dişlerin en üst mine tabakası kaybolduğu için dişler olduğundan daha sarı gözükür.
- Dişlerde dentinin açığa çıkmasına bağlı olarak hassasiyet gözlenebilir.
Atrizyon sadece dişlerin çiğneme yüzeyinde değil aynı zamanda ara yüzlerde de görülür. Bunun nedeni dişlerin orta hatta doğru hareket etme meyli ve ağız içi kuvvetlere bağlı olarak oluşan sürtünmelerdir.
2.ABRAZYON
Abrazyonun atrizyondan farkı dişler arası temas yerine yabancı maddelerin oluşturduğu aşınmalar olarak sınıflandırılmasıdır.
Abrazyon yine diş yüzeylerinde mekanik kuvvetlere bağlı oluşan doku kayıplarıdır.
Abrazyona neden olan faktörleri sayacak olursak ; kürdan kullanımı, kalem ısırma, tırnak yeme, tütün çiğnemek, pipo gibi sert objelerin ısırılması, saç tokalarının ve firketelerin dişlerle
açılması, ayçiçeği kabuğunun ön dişlerle açılması, terzilerin dişleriyle iplik kopartmaları, ayakkabıcı ve döşemecilerin dişleri arasında çivi tutmaları, cam üfleyiciler ve müzisyenlerin nefesli sazlar çalarken sert objeleri dişler
arasında tutmaları gibi durumlardır.
Abrazyonda lezyon yeri; kişinin diş fırçalama esnasında sağ veya sol elini kullanmasına göre
değişir. Sağ elini kullanan hastalarda aşınma daha çok sol tarafta, sol elini kullananlarda ise
sağ tarafta görülür. Lezyonlara daha çok sol tarafta rastlanması;
toplumda sağ elini kullananların daha çok olmasına bağlanabilir.
Aşınmalar dentine doğru ilerledikçe çukurlaşma ve kraterleşmeler gözlenir. Bu
bireyler diş renklerinden memnun değildir ve daha fazla fırçaladıkça dişlerinin daha
beyaz olacağına inanırlar. Ancak aksine; hasta dişlerini daha fazla fırçaladıkça mine incelir ve dentin yüzeyine yakınlaşırken, fırçalama isteğini arttıracak şekilde genel
görünüm daha da koyulaşır.
Diş fırçalama kaynaklı aşınmalar daha çok dişlerin dış yüzünde ve yatay çizgilenmeler şeklinde görülür.
3.EROZYON
Erozyon dişlerde asit kaynaklı madde kaybını tanımlar. Asitler bir çok gıda yoluyla ağız içerisine ulaşabilirler. Bunun dışında mide asidinin ağız ortamına ulaştığı gastrit ve reflü gibi hastalıklarda da dişlerde aside bağlı aşınmalar gözlenebilir.
Asitler; iç kaynaklı ve dış kaynaklı olarak ikiye ayrılır.
İç Kaynaklı Asitler
- Gastrit
- Reflü
- Anorexia
- Blumia
- Sürekli kusma alışkanlığı
- Alkolizm
- Sjogren Sendromu
Dış Kaynaklı Asitler
- Meyveler
- Hazır gıdaların çoğunluğu
- Fermente alkollü içeceklerin bazıları
- Turşu
- Sirke
- Meyve asitleri
- Meyve sularındaki fosforik asit
- Gazlı içeceklerde sitrik asit, fosforik asit
- Olimpik yüzücülerde sürekli havuz suyuyla temas
- C vitamini pastilleri
- Pil fabrikası çalışanları
- Endüstriyel hava kirliliğine maruziyet
Dişlerde çürük dışı madde kaybının en sık nedenin erozyon olduğu ileri sürülmektedir. Bunun nedeni günümüzde hazır gıdaya ulaşımın kolaylığı ve asitli içeceklerin sık tüketilmesi olabilir. Erozyon sonucu dişlerde sıcak-soğuk hassasiyeti, asitli ve tatlı yiyeceklerde dişlerde ani hassasiyet ya da kamaşma, diş fırçalarken veya sert cisimler ile temasta hassasiyet, genellikle dişlerin asitten etkilenen yüzlerinde çukurlaşma, diş renginin sarı-turuncuya dönmesi gibi belirtiler oluşur.
DİŞLERİM AŞINIYOR NE YAPABİLİRİM?
Diş aşınmasının çeşitlerini ve nedenlerini anladığımıza göre nasıl tedavi edilmesi gerektiğine geçebiliriz. Her üç türlü aşınmada da başlangıç safhalarındaysa ilerlemesini önlemek için mutlaka diş koruyucuların yapılması gerekmektedir. Mekanik kaynaklı olanlarda dişlerin teması kesilmiş olurken asit kaynaklı olan aşınmalarda da dişlerin asitle teması kesilerek dişler korunmuş olur. Ayrıca asit kaynaklı aşınmalarda mutlaka beslenme alışkanlığı modifiye edilmeli, diş sıkma kaynaklı aşınmalarda terapiden yardım alınmalıdır.
İlerlemiş vakalarda dişlerde doku kaybını telafi etmek ve estetik görünüm kazanmak için yapılabilecek bir çok tedavi vardır ve bunlar doku kaybının miktarı, lokalizasyonu ve şekline göre değişir.
Diş sıkmalarda kasların rahatlaması için Botox tedavisi tercih edilebilir. Doku kaybının telafisi için diş sıkmalarında basınca karşı daha dayanıklı olan maddeler tercih edilmelidir. Metal destekli seramik kaplamalar, yada porselenler arasında daha sert ve daha dayanıklı olan zirkonyumoksit materyaller tercih edilebilir. Asite bağlı aşınmalarda yine estetik dolgular, kaplamalar, zirkonyumlar ve laminate seçenekleri tercih edilebilir.
Antalya'da bulunan kliniğimizde alanında uzmanlaşmış diş hekimleri ile size en iyi hizmeti sunabilmek için elimizden geleni yapıyoruz. Tedavi seçenekleri hakkında daha detaylı bilgi için Tedavilerimiz(buraya tıklayarak) sekmesine göz atabilirsiniz.