Çocuk Diş Hekimliğinde Davranış Kontrolleri

Çocuk Diş Hekimliği yani Pedodontiyi sadece çocukların ağız içi tedavilerinin yapılmasıyla ilgilenen bir bilim olarak tanımlamak son derece yanlış olur. Çocuk Diş Hekimliği her yaştan çocuğun farklı tedavi ihtiyacını kavrayabilmekle kalmayıp çocuk psikolojisini anlayıp, işleyerek tedavi yapmak demektir. Her yaştan çocuklar farklı bir davranış sergiler, çocukta güven duygusunun geliştiği dönem 0-2 yaş aralığıdır. Bu nedenle hem ilk çıkan dişlerinin değerlendirilmesi hem de hekime karşı güven duygusunun erken oturtulması için çocuğun ilk randevusu geciktirilmemeli 6-12 ay aralıklarında gerçekleştirilmelidir. İlk randevuda amaç tedaviden ziyade diş hekimi ve çocuk arasında tekrarlanabilir bir ilişki oluşturulmasıdır. Ebeveynlerin bunu anlayarak çocuklara karşı sabırlı olmaları ve gerek olmadıkça zorla tedaviden kaçınmaları gerekir.

Her yaştan çocuğun farklı davranış sergilediğinden bahsetmiştik, biraz bunları inceleyecek olursak ; 

1-2 yaş arasındaki dönemde;

 Çocuğun bilişsel ve sözel yetenekleri gelişmeye başlamıştır. Ancak neden diş tedavisi yapılması gerektiğini anlayamazlar. Tedaviyi anlatmak yerine gözlemledikleri davranışları aynen yansıtma özelliklerinden yararlanılabilir. 

2-3 yaş;

Özerklik dönemidir. Ele avuca sığmaz öfkeli, vurucu-kırıcı, saldırgandır ve  söylenenlerin tersini yapar. İstekleri olmazsa çıldırmışcasına ağlar. Özerkliğine aykırı düşen her şeye direnç gösterir, protesto eder. Bu yaşlarda anne ve babanın söylediklerine tepkili olduğu için onların tedavi sırasında pasif kalmaları sağlanmalıdır.

3-6 yaş;

Özerklik döneminin inatçılığı geçmiş, daha uyumlu bir çocuk olmuştur. Dönemin en önemli özelliği yardımı çok sevmeleridir. Tedavi sırasında çocuğun sanki tedaviye yardım ediyormuş gibi hissettirilmesi işbirliğini arttıracaktır. Örneğin; pamuk tamponun tutturulması gibi

4 yaşından sonra korkularda azalma olur ancak kanama ve yaralanma korkusu artmıştır. 

Bu yaşlarda çocukta özdeşlik duygusu da çok gelişmiştir. Anne-babayı taklit etme ve onlara hayranlık hat safhadadır. Onların yaptıklarını yapmak onlara kendilerini beğendirmek isterler.

Kız çocukları için anneyi erkek çocukları için babayı koltuğa oturtup sanki tedavi yapıyormuş gibi davranmak çocuğun işbirliğini sağlayacaktır.

5 yaşından sonra çocukta sosyalleşme artmıştır ve korkular azalmıştır. Ebeveynlere bağlılık azaldığı için tedavi sırasında yalnız da kalabilir. Hatta bu dönemde her tür başarı kendisi için önemli olduğu ve üstünlük olarak algılandığı için yalnız tedavi konusunda teşvik edilebilir. 

tedavilerinin ertelendiği bir dönemdir.

Çocukların Uyumunu Değerlendirmek için hazırlanan bir takım skalalar bulunur. Örneğin çocuk tedaviyi kabul ediyor ve sorun çıkarmıyorsa Uyumlu olarak nitelendirilir.Bu sınıflandırmalar içerisinde Uyumsuz ve Kesinlikle Negatif sınıflamasına dahil edilen tedaviyi reddeden, sürekli ağlayan, koltukta sabit durmayan,  kendini yaralama riski olan çocuklarda normal davranış kontrol teknikleri yeterli olmadığından Sedasyon ve Genel Anestezi tekniklerine yönelmek gerekir. ( Detaylı bilgi için Çocuklarda Sedasyon ve Genel Anestezi başlığımıza göz atın. )